Hayvanların vücudundaki kasların yapıtaşı proteindir. Ancak hayvanlar için proteinin önemi bundan çok ötedir. ıç organların çok ciddi kısmı proteinden oluşmaktadır. Ayrıca vücuttaki tüm reaksiyonlar, protein yapıdaki hormon ve enzimlerin kontrolünde gerçekleşir.

Kromozomlar üstünde dizili DNA şifresi, vücutta sentezlenen binlerce çeşit proteinin kod kaynağıdır. Kanda oksijeni taşıyan hemoglobinden, vücudun şeker seviyesini kontrol eden insüline kadar pek çok önemli salgı protein yapıdadır.

Vücutta sürekli olarak protein üretilir ve yok edilir. Bu döngünün sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için besin olarak protein alınması gereklidir.

Protein ve Enerji

Protein içeren besinlerde dikkat edilmesi gereken nokta, proteinenerji oranıdır. Çok enerji içeren besinlerle beslenen kuşlarda; şişmanlama, üreme verimi düşüşü ve hatta hastalıklar ortaya çıkacaktır. Peki, bunun sebebi nedir?

Normalde kuşlar kendileri için yeterli miktarda protein ve enerji alana dek yerler. Genelde enerji ağırlıklı besinler verildiği için, kuşlar yeterli enerjiyi sağlayacak besini aldıktan sonra, yeterli protein seviyesine ulaşmak için yemeye devam ederler. Aldıkları fazla enerji vücutta yağa dönüştürülür. Bunun sonucunda kuşlarda obezite oluşur. Bazı kuşlar yeterli enerjiyi alıp yemeyi kestiklerinden, onlarda da protein eksikliğine bağlı hastalıklar görülür. ılk belirtiler kuşun tüylerinde ve gagasında oluşur. Çünkü bu kısımlar tamamen protein yapıdadır. Daha sonra tüm vücutta fonksiyon bozuklukları ortaya çıkar.

Aynı besinleri alan yabani kuşlar, evcil olanlara göre daha sağlıklıdırlar; çünkü enerji ihtiyaçları daha fazladır. Bu nedenle evcil kuşların beslenme şekli yabani olanlardan çok farklıdır.

Doğru Protein Enerji Oranı

Yetişkin bir kuşun protein ihtiyacı genelde pek değişmez. Ancak enerji ihtiyacı; içinde bulunduğu kafesin büyüklüğü, ortam sıcaklığı, diğer iklim faktörleri ve daha pek çok dış faktöre bağlı olarak değişir. Farklı tür kuşların farklı ihtiyaçları olacaktır. Bu nedenle her kuş için geçerli tek bir proteinenerji oranından söz edilemez.

Yapılması gereken, kuşlara hem yüksek proteinli hem de az proteinli besinleri sunmaktır. Kuş, kendisi için gerekli miktarda proteini ve enerjiyi sağlayacak şekilde beslenecektir. Yapılan deneylerde kuşların bu dengeyi çok iyi sağladıkları, obez kuşların sağlıklı şekilde zayıfladıkları görülmüştür.

Yüksek proteinli ya da az proteinli besinler hangileridir? Aşağıdaki tabloda (Tablo-I), yaygın olarak kullanılan besinlerin 1 gram protein başına verdikleri enerji, kalori cinsinden yansıtılmıştır. Yapılması gereken; istenilen orandaki besini vermek değil, kuşa farklı oranlara sahip besinleri sunup, kendi dengeli beslenmesini kendisinin yapmasına imkân vermektir. Unutulmaması gereken bir diğer nokta da, kuşların bitkisel proteinin yaklaşık %60’ını sindirebildikleridir.

Tablo-I: 1 gram protein başına düşen enerji(kalori)

HAZIRLAYAN:MALCOLM GREEN